Kể từ khi ra đời vào năm 1968, AFCON hay Cúp bóng đá châu Phi đã để lại nhiều kỷ niệm và khoảnh khắc đáng nhớ cho người hâm mộ túc cầu. Vì thế, hãy cùng Bongdalu.uk điểm lại 10 câu chuyện thú vị nhất trong lịch sử giải đấu lâu đời này nhé.
#10. Sự ‘tái sinh’ từ đau thương của Zambia – AFCON 1994
Ngày 27/4/1993, đội tuyển Zambia gồm 18 cầu thủ và huấn luyện viên trưởng trên đường tới Senegal tham dự trận đấu thuộc vòng loại World Cup 1994 khu vực châu Phi đã tử nạn sau khi chiếc máy bay mang số hiệu AF-319 thuộc quân đội Zambia gặp trục trặc động cơ và đã lao xuống biển khi chỉ cách đất liền Gabon 500m. Theo điều tra của chính phủ Gabon, nguyên nhân của thảm họa là do phi công đã tắt nhầm động cơ sau khi phát hiện có đám cháy.
Tuy nhiên, gạt bỏ đi những mất mát, đội tuyển Zambia đã thể hiện sự kiên cường và bền bỉ khi tiến vào trận chung kết AFCON 1 năm sau đó. Chỉ đáng tiếc, họ không thể làm chuyện cổ tích khi thất bại trước thế hệ vàng Nigeria của Emmanuel Amuneke, Jay-Jay Okocha với tỷ số 2-1 ở trận đấu cuối cùng. Dù sao, những gì họ làm được ở giải đấu này vẫn là quá phi thường và xứng đáng là một trong những biểu tượng trong lịch sử quốc gia này nói riêng và AFCON nói chung.
#9. Chức vô địch của Zambia – AFCON 2012
Dù thất bại trong trận chung kết 1994 và cũng phải chờ đến 18 năm mới có thể một lần nữa tiến vào trận cuối cùng của AFCON, nhưng giấc mơ vô địch của Zambia cũng đã thành hiện thực khi đánh bại Bờ Biển Ngà với tỷ số 8-7 trên chấm phạt đền. Trước đó, 2 đội thi đấu vô cùng chặt chẽ khi cầm chân nhau suốt 90 phút chính thức.
Cần nhấn mạnh rằng, Bờ Biển Ngà năm đó sở hữu một tập thể cực kỳ xuất sắc với những cái tên chơi ở những giải đấu hàng đầu châu Âu như Drogba, Gervinho, KoloToure, Yaya Toure… Họ thậm chí chơi ép sân cả trận và có cơ hội rất lớn để mở tỷ số ở phút 70 trên chấm phạt đền nhưng việc Drogba đá thẳng nó lên trời như một minh chứng không thể rõ ràng hơn rằng ‘chân mệnh thiên tử’ năm đó đã chọn Zambia.
#8. Hành trình ‘kỳ diệu’ của Madagascar – AFCON 2019
Trong lần đầu được góp mặt ở một kỳ AFCON và lại nằm cùng nhóm với những đội mạnh như Nigeria hay Guinea, ít ai ngờ Madagascar với nền bóng đá xếp thứ 108 thế giới ở thời điểm đó lại có thể kết thúc vòng bảng với vị trí dẫn đầu. Đội bóng quốc đảo Ấn Độ Dương sau đó tiếp tục gây bất ngờ khi đánh bại Congo trong loạt sút luân lưu ở vòng 16 đội để tiến vào vòng tứ kết.
Đáng tiếc, khác với Zambia, câu chuyện cổ tích của Madagascar đã kết thúc tại đây khi bị Tunisia, đội bóng hạng 25 thế giới đánh bại với tỷ số 3-0. Tuy vậy, đây vẫn là hành trình ‘kỳ diệu’ của đất nước nhỏ bé với khoảng 30 triệu dân như họ.
#7. Ai Cập vô địch AFCON 3 lần liên tiếp
Gặp nhau trong trận chung kết AFCON 2010, cả Ghana và Ai Cập đã cống hiến cho khán giả một trận đấu vô cùng sôi nổi và hấp dẫn ngay từ những phút đầu tiên. Dù vậy, sự thận trọng của 2 bên khiến tỷ số mãi không được mở. Bước ngoặt của trận đấu chỉ xảy ra khi “siêu sự bị” Gedo thực hiện pha bật tường ăn ý cùng Zidan, rồi sửa lòng kỹ thuật vào góc lưới xa để ghi bàn thắng duy nhất của trận đấu.
Pha lập công quý hơn vàng ấy đã giúp “những chiến binh Pharaohs” bảo vệ thành công chức vô địch khi có lần thứ 3 liên tiếp lên ngôi. Dù không đăng quang thêm 1 lần nào nữa kể từ ngày đó dù đã 2 lần vào chung kết, Ai Cập vẫn là đội giàu thành tích ở AFCON với 7 danh hiệu.
#6. Nigeria hạ Bờ Biển Ngà bằng siêu phẩm – AFCON 2013
Một năm sau thất bại trước Zambia ở trận chung kết, Bờ Biển Ngà với những Drogba, Gervinho, KoloToure, Yaya Toure, hay Bony được đặt rất nhiều kỳ vọng sẽ lấy lại thể diện cho đội tuyển nước nhà ở AFCON 2013.
Tuy nhiên, 2 siêu phẩm sút xa tuyệt đẹp của Emmanuel Emineke và bàn thắng solo tinh tế của Sunday Mba đã giúp Nigeria loại Bờ Biển Ngà ngay từ trận tứ kết. ‘Những chú đại bàng’ cũng là đội đã lên ngôi ở giải đấu năm đó.
#5. Quyết định kỳ lạ của trọng tài Janny Sikazwe – AFCON 2021
Trong trận đấu giữa Tunisia và Mali thuộc loạt trận đầu tiên vòng bảng AFCON 2021, trọng tài Janny Sikazwe đã thực sự gây chấn động dư luận khi hai lần thổi còi hết giờ dù trận đấu còn chưa kết thúc. Tình huống đầu tiên ở phút 85, khi Tunisia đang nỗ lực dồn lên gỡ hòa sau khi đã thua 0-1 ở đầu hiệp 2 thì “ông vua áo đen” bất ngờ thổi còi hết giờ.
Sau đó đến phút 89 phút 43 giây, trọng tài người Zambia lại thổi còi kết thúc trận trận đấu thêm 1 lần nữa dù chưa đủ thời gian 90 phút thi đấu quy định. Thậm chí khi buổi họp báo đang diễn ra, Ban tổ chức đã yêu cầu hai đội ra sân đá nốt 3 phút bù giờ, khiến cuộc họp báo của HLV đội tuyển Mali gián đoạn. Tuy nhiên, vì quá chán nản với quyết định vô lý của trọng tài, các cầu thủ Tunisia đã từ chối quay lại dù Mali đã chờ sẵn trong sân.
#4. Algeria vô địch AFCON 2019
Chức vô địch AFCON 2019 của Algeria không chỉ đơn giản ở khía cạnh bóng đá, nó còn được ví như một chiến thắng trước những bất công chính trị và bất ổn xã hội khi các cuộc bạo loạn cũng như biểu tình phản đối quyết định tranh cử nhiệm kỳ thứ 5 của Tổng thống Abdelaziz Bouteflika diễn ra rất căng thẳng. Chiến thắng này tượng trưng cho sức mạnh của thể thao trong việc vượt qua bất ổn chính trị và gắn kết mọi người lại với nhau.
#3. Những loạt luân lưu kỷ lục (1992 và 2006)
Các trận đấu ở vòng knock-out AFCON thường xuyên có kết quả hòa, khiến 2 đội phải tiến hành đấu súng trên châm luân lưu. Hiện trận chung kết năm 1992 giữa Bờ Biển Ngà và Ghana và trận tứ kết năm 2006 giữa Bờ Biển Ngà và Cameroon đang chia sẻ kỷ lục về loạt sút phạt đền dài nhất trong lịch sử AFCON với mỗi trận kéo dài 24 lượt sút.
#2. Chiến thắng lịch sử của Bafana Bafana – AFCON 1996
Mang ý nghĩa tương đồng với chức vô địch của Algeria vào năm 2019, bởi chiến thắng 2-0 của Bafana Bafana trong trận chung kết AFCON năm 1996 là lần đầu tiên quốc gia Nam Phi trở lại đấu trường quốc tế sau nhiều năm bị FIFA cấm thi đấu do chính sách phân biệt chủng tộc.
#1. Quả phạt đền gây tranh cãi của Ikpeba – AFCON 2000
Trận chung kết giữa Nigeria với Cameroon ở AFCON 2000 chứng kiến một trong những quyết định gây tranh cãi nhất trong lịch sử giải đấu khi của trọng tài Mourad Daami không công nhận quả phạt đền của Victor Ikpeba của Nigeria dù bóng đã đi qua vạch vôi. Đây cũng được xem là như phán quyết đảo ngược thế cục của trận đấu khi Cameroon là đội đã lên ngôi sau khi hồi còi kết thúc trận đấu vang lên.
Lời kết
Trên đây là bài viết về ‘Top 10 câu chuyện khó quên nhất trong lịch sử AFCON’ do Bongdalu.uk gửi đến anh em. Bongdalu.uk xin chúc anh em mạnh khỏe, có một mùa giáng sinh an lành và luôn nổ hũ to khi tham gia đặt cược bên chúng mình nhé!